Podpisano umowę o finansowym wsparciu projektu „Przypałacowy Park Krajobrazowy w Rudach Wielkich miejscem edukacji przyrodniczej, historycznej i kulturowej – działania adaptacyjne” z udziałem stron: Diecezji Gliwickiej i Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Samorząd województwa reprezentował wicemarszałek Wojciech Kałuża. Porozumienie dotyczy opracowania dokumentacji projektowej i przygotowania prac rewaloryzacyjnych. Na ten cel zostanie przeznaczona kwota 200 tys. zł, w której po równo będą partycypowały: Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego i Diecezja Gliwicka. Podpisany dziś dokument określa zasady współpracy przy opracowywaniu i realizacji zadania.
- Samorząd regionalny rozpoczyna realizację kolejnego dużego projektu. Przypałacowy Park Krajobrazowy w Rudach Wielkich łączy w sobie pierwiastki edukacji przyrodniczej, historycznej i kulturowej. Wymaga jednak rewitalizacji, co wiąże się z koniecznością uruchomienia środków finansowych. Stąd decyzja o podpisaniu umowy z Diecezją Gliwicką dotyczącą utrzymania tego parku. Wymagało to znalezienia formy prawnej, na bazie której finansowe wsparcie byłoby możliwe. Bez wątpienia jest to jedna z turystycznych perełek regionu, swego rodzaju wizytówka Subregionu Zachodniego, miejsce bardzo często odwiedzane nie tylko przez mieszkańców, ale także gości zza granicy. Warto tam zaglądać, do czego zresztą gorąco zachęcam. Naszym zadaniem jako samorządu jest zrobić wszystko, aby eksponować piękno tych miejsc – przekonuje marszałek województwa Jakub Chełstowski.
W tym roku planowana jest faza wstępna realizacji projektu. W praktyce będzie to wykonanie dokumentacji i przygotowanie prac rewaloryzacyjnych na terenie obejmującym 9,87 ha parku.
- Trzeba pamiętać o historycznym wymiarze i znaczeniu tego miejsca. Część tego obszaru ma związek z działalnością zakonu Cystersów, który dotarł na Ziemię Raciborską już w połowie XIII wieku – przypomina Hanna Pompa-Obońska, dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego.
Park, jak i cały przypałacowy kompleks powstawał w latach 1822 – 1846 na powierzchni 95 ha, przy ogromnym udziale rodziny książąt Raciborskich. Ogrodnicy pracujący w parku eksperymentowali, wprowadzając liczne nowe i egzotyczne gatunki roślin. Właściwa opieka ogrodnicza sprzyjała również rozwojowi rodzimych gatunków drzew i krzewów, wiele z nich osiągnęło imponujące pomnikowe rozmiary. W połowie XIX wieku park przypałacowy ostatecznie przybrał formę parku w stylu angielskim, a jego część udostępniona była dla ogółu ludności. W 1945 roku zespół klasztorno-pałacowy został spalony i zdewastowany przez Armię Czerwoną, a park pozbawiony odpowiedniej opieki ogrodniczej ulegał stopniowej degradacji. Obecnie, z uwagi na długotrwałe - od lat postępujące - ograniczenie zabiegów pielęgnacyjnych, park charakteryzuje się częściowym powrotem do naturalnych układów biocenotycznych. W parku nadal istnieje możliwość poruszania się większych zorganizowanych grup wycieczkowych. Cieszy się on zresztą dużym powodzeniem wśród turystów odwiedzających tą część regionu. Dodatkowym atutem jest łatwość dojazdu komunikacją miejską. Nie brakuje też ścieżek rowerowych. Pogarszający się stan drzewostanu parkowego może stwarzać jednak zagrożenie dla odwiedzających park osób.
- Dlatego tak pilna i konieczna jest rewitalizacja parku. Pracy na pewno będzie mnóstwo. Trzeba opracować dokumentację inwentaryzacyjną i projektową zieleni i obiektów parkowych, drzewa poddać zabiegom konserwacyjnym na drzewach, konserwacji wymaga też kaplica parkowa i elementy małej architektury, to samo tyczy się stawów parkowych i cieków wodnych, ścieżek i chodników. Ale to wszystko z korzyścią dla zwiedzających, by mogli poznać piękno i historię tej części regionu – podsumowuje ksiądz Bernard Ludwik Koj z Diecezji Gliwickiej.